Dyfyniadau Act 1 Siwan

?
  • Created by: SJ
  • Created on: 23-02-23 14:11
Alis: “Dyna’r Wisg arian yn rhydd o’r diwedd, ma dame;”
Siwan: “Wyt ti’n aros yn hir?”
1 of 60
Alis: “Mi drois yr awrwydr ar ei ben, a gwelwch, ‘dydy’r tywod ddim eto dros ei hanner yn y cafn; (Cyfnod)
Alis: “Dydyn nhw ddim yn nabod eich llys chi”
2 of 60
Alis: “Mae’r lantern fawr yn aros”
Alis: “‘Roedd y galiard yn ngolau’r lleuad a’r llusernau”
3 of 60
Alis: “Pam na ddar’u i chi ddawnsio, ma dame?”
Siwan: “Llywyddu o’r gadair oedd fy ngwaith i heno, A chymryd lle’r Tywysog tra fo yntau oddi cartre”
4 of 60
Alis: “Does neb fedr ddawnsio’r carolau Ffrengig fel chi”
Siwan: “Gwladus, Margaret, Helen a ‘rwan Dafydd”
5 of 60
Siwan: “Dafydd y rhois i ‘mywyd i euro’i deyrnas”
Alis: “A ga’i ollwng eich gwallt chi a’i gribo ‘rwan, A’i drefnu i chi gael cysgu?” (Cyfnod)
6 of 60
Siwan: “Gwna hynny, Alis, Bu’r goron yn flinder ar fy mhen;”
Siwan: “Dda gen’i mo’th gân di heno”
7 of 60
Alis: “Marie de France, ma dame. Gennych chi y dysgais i hi”
Siwan: “A minnau gan fy mam. ‘Roedd hi’n aros gyda ‘nhaid yng Nghaerloyw ac yn canu ei cherddi Esop a’u dysgu i’m mam. (Etifeddiaeth)
8 of 60
Siwan: “Mae hi’n stori rhy drist i heno”
Alis: “Mae Marie’n canu fel merch o’r wlad, Ein teimladau ni, ein hofnau a’n hiraeth ni, Nid fel y beirdd dysgedig sy’n glyfar ac oer”
9 of 60
Alis: ‘Roedd hi gystal bardd â Phrydydd y Moch, A’i Ffrangeg yn haws i Gymraes na Chymraeg y Prydydd?
Siwan: “Dyro lonydd i Drystan ac Esyllt”
10 of 60
Alis: “Ai Ffrancwr oedd Trystan, ma dame?”
Alis: “Pan edrycha’i ar Wilym Brewys. Mor ifanc a hoyw a chwerthinog, Ail Trystan y gwela’i ef”
11 of 60
Alis: “Sbïwch y drych pres, ma dame, Dwy bleth fel Esyllt ei hunan.”
Alis: ‘Mae ngwefus i’n gwaedu lle y trawodd eich modrwy”
12 of 60
Siwan: “Roist ti’r gwin a adewais i i geidwad fy mhorth?”
“Gad iddyn nhw gysgu, Ac yfory’n galan Mai”
Alis: “Mae hi eisoes yn galan Mai. Bydd y llanciau a’r llancesi draw ar y bryniau Yn dawnsio law yn llaw o gwmpas y fedwen”
13 of 60
Siwan: “’Fuost ti gyda’r llanciau Alis”
Alis: “Wrth gwrs, yn bymtheg oed… ‘Fuoch chi ddim erioed dan y fedwen?”
14 of 60
Siwan: “Merch i frenin oeddwn i. Yn bymtheg oed, Mam i dywysog a llysgennad Aberffraw. (CYMERIAD CHWERW SIWAN)
Siwan: “Rhoddais fy ngroth i wleidyddiaeth fel pob merch brenin”
15 of 60
Alis: “Nos da a Duw gyda chi, ma dame” (Crefydd)
Siwan: “Duw a Mair i’th gadw, nos da.”
16 of 60
Gwilym: “Arglwyddes?”
Fe gedwaist dy forwyn yn hir a minnau’n disgwyl”
Siwan: “Heddiw, pan ddaw golau dydd, bydd fy mrawd yn hwylio i Ffrainc.”
17 of 60
Siwan: “Fy llanc tragwyddol i”
Siwan: “Gwely Llywelyn yn hwn. Mae perygl yma”
18 of 60
Gwilym: “Paid ag ofni. ‘Welodd neb fi’n dyfod…A’i ti a gymysgodd y gwin?”
Gwilym: “Rhaid iti ddim Pryderu; rwy’n un o’r teulu ers tro.”
19 of 60
Rhoisach ferch i’m cefnder yn wraig.
Rhoddaf innau’n awr ferch i’th fab. Rhaid ein bod ni’n perthyn rywsut?
Gwilym: “Isabela? Mae hi’n wyth oed. Tair oedd ei chwaer pan gymerodd fy nhad hi’n wraig”
20 of 60
Siwan: • “Os priodir Isabela eleni bydd eto chwe blynedd cyn y daw hi yma at Dafydd; Ni all fod aer i Aberffraw am flwyddyn wedyn”
“Mae hynny’n hir; mae’n berygl i bolisi Aber-ffraw”
21 of 60
“Mi hoffwn ddal mab fy mab, etifedd Llywelyn Uwchben y bedyddfaen yn goron ar waith fy oes”
Gwilym: “Mae gan Ruffydd feibion”

Siwan: “Gruffydd? Mab yr ordderch, Tangwystl?

Gwilym: “Mab y Gymraes”
22 of 60
Siwan: “Gan hyderu yn null fy nhad o drafod gwystlon. Fe’m siomwyd i. Oes, mae gan Ruffydd feibion; Dyna’r pam y dylai fod brys i roi mab i Ddafydd”
Siwan: “P’run sy bwysica’, diogelu ffiniau’r deyrnas Neu sicrhau mab yn etifedd?”
23 of 60
Siwan: “Un wers wleidyddol a ddysgodd Llywelyn i mi, Mai amynedd yw amod llwyddo…Mae amynedd yn anodd i mi.”
Siwan: “Na does gan wraig ddim i’w ddysgu i’w gwr”
24 of 60
Gwilym: “Pa arglwyddes o wraig gyffredin sy’n brif weinidog a llysgennad gwlad Ac yn cerdded neuaddau brenhinoedd fel Helen o Droea?
Siwan: “Dy ‘nihangfa i. Cefais gyda’m gwaed Egni nwydwyllt fy nhad. Rhag chwalu ‘mywyd Mi ymdeflais i waith gwr ac i waith fy ngwr”
25 of 60
Gwilym: “Glywaist ti be’ ‘ddwedir amdanat yn llysoedd Morgannwg a Mers? Mai arglwyddiaeth Ffrengig yw Gwynedd ac maid y waith di yw hynny;
Siwan: “Canys serch sy’n newid dynion.”
26 of 60
Gwilym: “Ti yw’r gwleidydd llwyddiannus cynta’ a gefais i’n ddeallus, Siwan”
Siwan: “Does dim lle i anrhefn serch mewn llywodraeth teulu a gwlad”
27 of 60
Gwilym: “A pha bryd y bu hynny, wraig bwyllog?
“Y peth gorau wnes ti erioed, dywysoges falch”
“Rwyt ti’n fy syfrdanu”
Gwilym: “Nid i siarad am wleidyddiaeth y des i i’th stafell di heno”
28 of 60
Siwan: “Gyda thi, mae siarad am wleidyddiaeth yn amddiffynfa i mi”
Siwan: “Mae ynof i fy hun bethau’r wyt ti’n eu deffro sy’n ddychryn i mi.”
29 of 60
Siwan: “Dau beth ar wahan yw busnes a phleser, Gwilym”
Gwilym: “Cipiais un o’r rhosynnau ‘fu dan dy droed A hwnnw fu ‘ngobennyd i’r noson honno”
30 of 60
Gwilym: “A minnau’n troi a throsi ar wely anniddig; Yna daethost tithau yng ghanol dy forynion A’th gerdded araf fel ym mhriodas Henffordd At ben fy ngwely, a phlygu, a dodi dy ddwy wefus ar fy min”
Gwilym: “Llewygais…Fe wyddost nad fy nghlwy fu’r achos.”
31 of 60
Gwilym: “Bu’r cusan hwnnw yn dynged fel cusan Esyllt – “
Siwan: “Gwilym, paid sôn am bethau anhapus. Mae stori Trystan ac Esyllt fel hunllef heno.”
32 of 60
Siwan: “Wyt ti’n cofiocanu awdlau Hywel ab Owen?”

Gwilym: “Dyna’r noson y rhoist ti fflam yn dy gusan gynta”.
Gwilym: “Mi rown fy nheyrnas i gyd am y noson hon gyda thi.”
33 of 60
Siwan: “Dy gyfoeth i gyd? Fel Fransis y Brawd Llwyd? Mae serch a sancteiddrwydd mor wallgo afradlon â’i gilydd A’r ddau yn dirmygu’r byd.
Gwilym: “Mi glywais fod Ffransis Yn ifanc, yntau’n hapchwarae ac yn mentro’n rhyfygus;”
34 of 60
Gwilym: “Mi drof at weddïau Ffransis pan gollaf i Ffortiwn a thi.
Siwan: “Rwyt ti’n caru perygl ormod; mae rhyfyg dy gellwair yn gyrru arna fi, sy’n wraig galed, ofn amdanat.
35 of 60
Gwilym: “Rhaid fy nghymryd i, Siwan, fel yr wyf; er yn blentyn. Hela, hapchwarae a rhyfel fu f’elfen i;
“Mae blas pethau’n bwysig i mi. Mae dy flas di yn flys ac yn drachwant anesgor sy’n boen ac yn bêr.”
36 of 60
Gwilym: “Do, efallai; mi dd’wedais hynny wrth Hubert y Canghellor a holai’r amodau i’r Cyngor. Pa ots am hynny heno, Siwan?”
Siwan: “Dim ond bod Hubert de Burgh yn sarff llawn gwenwyn”
37 of 60
Siwan: “Gall tywysog a gwladweinydd deimlo fel dyn”
Siwan: ‘Rwy’n fy rhoi fy hun iti am heno, Gwilym Brewys”
38 of 60
Gwilym: “Bydd heno’n ddigon heno, a hen oi mi yw byth”
Siwan: “Efallai y’th garaf di yfory Pan na fydd heno hwyrach ond atgof a hiraeth”
39 of 60
Gwilym: “Ti dy hun a’m galwodd i atat heno. Ti a roes y pabi yng ngwin gwylwyr dy borth”
Siwan: “Fi fy hunan, yn unig. Fy rhodd i iti yw heno”
40 of 60
Siwan:
“Am dy fod di’n cofio blas pethau
A bod blas yn darfod mor fuan;
Am i ti chwerthin ar berigl
A bod bywyd ar antur mor frau;
Am fod dy orfoledd di yn fy ngallu
A bod rho ii ti d’orfoledd yn bêr”
Dau ar gloch, Dau ar gloch, Popeth yn dda
41 of 60
Gwilym: “Mae hi’n Glamai a phopeth yn dda”

Siwan: “Yn Glamai a phopeth yn dda”
Gwilym: “Mae’r gwely’n ein gwahodd ni, Siwan.”
42 of 60
Gwilym: “Mae ‘nghlust i’n bur ddi-ffael i swn ceffylau”
Gwilym: “O nid Mars, y blaned, sydd acw?”

Siwan: “Coch eu lliw yn llunio rhyfel”
43 of 60
Gwilym: Siwan, fy rhoddwr mawr, mae’r canhwyllau ‘ma ‘n darfod A’r gwely brenhinol yn gwahodd; A ga’i ngorfoledd cyn dyfod y t’wyllwch arnom?
Siwan: “Draw wrth y porth, swn pobl yn symud fel petai rhywun yn cyrraedd.”

Gwilym: “Dychymyg, dychymyg. Mae swn ym mhob caer frenhinol bob awr o’r nos”
44 of 60
Gwilym: “Na chleddyf na chyllell na dim”
Gwilym: “Cynllwyn yw hyn. Fe’n bradychwyd ni, Siwan, Mae’r trap wedi cau a ninnau’n sbio ar y sêr”
45 of 60
Siwan: “Oes modd iti ddianc rhwng pyst y ffenestri?
Gwilym: “Does dim y gellir ei wneud. Rhaid croesawu’r Tywysog i’w stafell…Rhaid i’n croeso ni fod yn syml a diffwdan”
46 of 60
Siwan: “Tyr’d ar y gwely i’m breichiau. ‘Rwy’n fy rhoi fy hun iti f’anwylyd.”
LLYWELYN: “Rhwygwch y llenni…Dyma fo… Deliwch o, Rhwymwch ei ddwylo a’i freichiau.”
47 of 60
Gwilym: “Does dim rhaid. Paid â gwylltio. ‘Does gen’i na dagr nac arf”
Llywelyn: “Yn garcharor rhyfel cefaist gen’i groeso cwrteisi, Rhyddid fy llys a chynghrair a thrin dy glwyfau”
48 of 60
Llywelyn: “Dyma’r talu’n ôl, gwneud putain o Dywysoges Aberffraw”
Gwilym: “Rwy’n caru Tywysoges sy’n briod fel cannoedd o arglwyddi Cred”
49 of 60
Gwilym:“Deliaist ti fi ar dy wely. O’r gorau. Mi dala’i iawn dy Sarhad, Mi dalaf ddilysrwydd dy wraig”
Llywelyn: “Talu am sarhad? Llanciau digri yw arglwyddi’r Ffrainc”
50 of 60
Llywelyn: • “’All dy gyfoeth i gyd ddim talu iawn am heno. Mi gymeraf dy gastell ym Muellt. Mi gymeraf dy einioes dithau.”
Gwilym: “Dyna fwy nag eiddi di. Mae dy ddicter di, Arglwydd, Yn peri iti golli dy bwyll”
51 of 60
Gwilym: “Felly nid dy falchder a frifwyd nac urddas tywysog! Dim ond cynddaredd cenfigen!”
Gwilym: “Pa dywysoges arall sydd yn Ewrop oll a’i gwr priod – “
52 of 60
Siwan: • “Gwyddost mor fregus yw iechyd Iarll Caerloyw: Os bydd ef, Gilbert, farw, fe syrth Morgannwg yn gyfan i afael Hubert. Bydd ganddo yng Nghymru Deyrnas nid llai na Gwynedd”
Llywelyn: “Ma dame, nid cyngor sydd yma, Ond brad, aflendid, halogiad fy ngwely a’m gwraig”
53 of 60
Siwan: “Mae Brewys heb aer. ‘Does neb on def yn sefyll rhwng Hubert a Gwynedd, Neb ond efô rhwng Hubert a Dafydd dy fab.”
Siwan: “Os lleddir Gwilym bydd rhannu ar stadoedd Brewys, Bydd y ffordd yn agored i Hubert ymosod ar Wynedd”
54 of 60
Llywelyn: “Ma dame, mae dy ofal amdan ‘i heno’n eglur.”Siwan: “Nid hawdd ymddiosg o ddisgybliaeth chwarter canrif”
Siwan: “Nid hawdd ymddiosg o ddisgybliaeth chwarter canrif”
55 of 60
Siwan: “Gwnes gam â thi. Rwy’n cyfadde. Ond dadleuaf yn awr dros dy deyrnas di a theyrnas Dafydd”
Siwan: “Wela’i ddim fod rhoi cyrn am dy ben yn rheswm dros dynnu dy ddannedd”
56 of 60
Siwan: “Ffrances wyf i a merch Brenin, Mae’r angerdd moesol Cymreig yn ddi-chwaith gen i. Dos i bregethu i Dangwystl yn Nolwyddelan”
Llywelyn: “Ffrances i Ffrancwr, ai e?”
57 of 60
Siwan: “Rwy’n amddiffyn llafur dy oes yn erbyn munud gwallgofrwydd. Mae bywyd Gwilym Brewys o bwys i’th deyrnas”
Llywelyn: “I gythraul â’r deyrnas a thithau. Mi gollais fy ngwraig; Cei dithau golli dy gariad.”
58 of 60
Siwan: “Feiddi di mo’i ladd ef”
Llywelyn: “Caiff grogi fel lleidr pen ffordd”
59 of 60
Siwan: “Gwilym!”
Llywelyn: “Caiff grogi.”
60 of 60

Other cards in this set

Card 2

Front

Alis: “Dydyn nhw ddim yn nabod eich llys chi”

Back

Alis: “Mi drois yr awrwydr ar ei ben, a gwelwch, ‘dydy’r tywod ddim eto dros ei hanner yn y cafn; (Cyfnod)

Card 3

Front

Alis: “‘Roedd y galiard yn ngolau’r lleuad a’r llusernau”

Back

Preview of the back of card 3

Card 4

Front

Siwan: “Llywyddu o’r gadair oedd fy ngwaith i heno, A chymryd lle’r Tywysog tra fo yntau oddi cartre”

Back

Preview of the back of card 4

Card 5

Front

Siwan: “Gwladus, Margaret, Helen a ‘rwan Dafydd”

Back

Preview of the back of card 5
View more cards

Comments

No comments have yet been made

Similar Welsh resources:

See all Welsh resources »See all Siwan resources »